er komt een Europees verbod op plastic wegwerpartikelen. De richtlijn wordt omgezet in Nederlandse wetgeving en dat betekent dat je als cafetariaondernemer voor 2021 op zoek moet naar duurzame disposables.

De immense hoeveelheid plastic afval moet drastisch minder. Daarom komt er een Europees verbod op plastic wegwerpartikelen, zoals rietjes, bestek, borden en piepschuim verpakkingen. De EU-lidstaten hebben dat op 21 mei afgesproken. De richtlijn moet nog worden omgezet in Nederlandse wetgeving, maar het betekent in ieder geval dat het verbod geldt vanaf 3 juli 2021 voor wattenstaafjes, bestek (vorken, messen, lepels, chopsticks), borden, rietjes, roerstaafjes en ballonstokjes.

Uitzondering

‘Dankzij lobby Hotrec, de Europese organisatie voor de horeca, horen de bakjes die in de cafetaria veel worden gebruikt daar niet onder’, meldt KHN. Hotrec heeft gestreden voor het belang van horecaondernemers binnen het verbod op wegwerpartikelen. Met resultaat, want plastic patat- en snackbakjes vallen niet onder het verbod.

Er wordt in de markt gesproken over een ontmoedigingsbeleid op deze producten, maar hier is vooralsnog niets over te vinden bij officiële bronnen. De kans bestaat dat Nederland zelf met aanvullende maatregelen komt, met het oog op de ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn.

Hier volgen 5 disposables die vanaf 2021 verboden zijn, en de alternatieven:

1. Rietjes

Plastic rietjes zijn eigenlijk al grotendeels uit het straatbeeld verdwenen, maar vanaf 3 juli 2021 zijn ze dan ook echt verboden. Rietjes gemaakt van rvs, siliconen, papier, karton, bamboe, bagasse of suiker/gelatine zijn een duurzamer alternatief.

Het grootste verschil tussen de producten zit in de drinkbeleving: rvs en siliconen rietjes drinken het beste. Maar, waarschijnlijk wil niemand een afwasser aannemen om al die rietjes weer te reinigen.

Voor weggooirietjes is papier, karton of bagasse (suikerriet) het beste alternatief. Bagasse is composteerbaar, papieren of kartonnen rietjes kunnen bij het oud papier. Er zijn ook eetbare rietjes op de markt, gemaakt van suiker, water en gelatine. Deze zijn verkrijgbaar in verschillende smaken en zijn geschikt ongeveer 10 tot 30 minuten geschikt voor het drinken van koele dranken.

2. Bestek

De grote bak met gekleurde frietvorkjes op de toonbank van een cafetaria of de bekende gekleurde ijslepeltjes in de ijssalon: ze zijn na 1 januari 2021 verboden. Dit geldt ook voor roerstaafjes voor koffie en thee.

Voor bestek zijn diverse alternatieven te verkrijgen, bijvoorbeeld van bioplastic PLA. Het meest duurzame alternatief is echter van hout, hoewel het belangrijk is te letten op het FSC-certificaat. Dat betekent dat er geen bomen in het regenwoud zijn gekapt voor de productie van het bestek, maar dat ze zijn gemaakt van speciaal daarvoor gekweekte bomen binnen verantwoord bosbeheer.

3. Tasjes en zakjes

Iedere cafetaria met een bezorg- of afhaalmogelijkheid heeft tasjes binnen handbereik om de producten gemakkelijk en hygiënisch te kunnen (laten) vervoeren. De plastic hemdtasjes mogen sinds drie jaar niet meer gratis worden meegegeven. Veel bedrijven zijn daarom al overgestapt op papieren draagtassen. Gemaakt van FSC-gecertificeerd papier, bedrukt met inkt op sojabasis en gelijmd met lijm op basis van aardappelzetmeel heb je een volledig duurzaam alternatief in huis, dat ook nog eens gratis mag worden verstrekt.

De papieren zakjes die worden gebruikt bij het verpakken van bakjes friet en snacks vallen buiten het verbod, maar ook hier is het belangrijk te letten op het FSC-certificaat, wil je volledig duurzame verpakkingen gebruiken.

4. Piepschuim bakjes en bekers

Het verbod geldt ook voor voedselverpakkingen gemaakt van piepschuim (geëxpandeerd polystyreen), zoals doosjes voor hamburgers of andere maaltijden die zijn bereid voor onmiddellijke consumptie. Ook drankverpakkingen en drinkbekers gemaakt van geëxpandeerd polystyreen, voor bijvoorbeeld milkshakes en andere warme of koude dranken (en sauzen), vallen onder de nieuwe regels.

Duurzame hamburgerdoosjes zijn gemaakt van FSC-gecertificeerd kraft papier (dik en stevig papier), eventueel bedrukt met plantaardige inkt. Ook bagasse, gemaakt van suikerrietpulp, is een duurzame oplossing. Bagasse is heel stevig materiaal, geeft geen bijsmaak en het belangrijkste: de verpakking blijft ook stevig wanneer er warme saus in zit.

Bagasse disposables zijn biologisch afbreekbaar en kunnen dus thuis bij het gft-afval. Ze zijn verkrijgbaar in alle soorten en maten: van menuboxen tot ijsbekers. Het enige manco van suikerriet is, is dat de bekers met deksels nog niet volledig lekdicht zijn. Daar wordt hard aan gewerkt. Tot die tijd is het een optie om te kiezen voor deksels van R-PET (gerecycled kunststof) of bioplastics van maïs- of cassavezetmeel.

5. Borden

Het gebruik van plastic borden is in de cafetariabranche misschien niet heel erg groot, maar noemen we wel omdat ze vallen onder het verbod op eenmalig plastic. Betere alternatieven worden gemaakt van palmblad of bagasse. Deze zijn ook verkrijgbaar in alle vormen die je maar kunt verzinnen: vierkant, rond, ovaal, met vakjes of zonder vakjes en zelfs in de vorm van een beer voor een kindermenu. Palmblad heeft de kleur van licht hout, bagasse is tegenwoordig ook in fris wit verkrijgbaar.

Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van: Lars Onrust van PuurPassie in Schoorl, Rik Bijsterbosch van Resto De Bongerd in ’s-Heerenberg, Peggy Hollander-Bakkenes van Duni Benelux, Brian Rosendaal van Rabo Verpakkingen, Nick Polder van Niq Supplies, Dinand de Pagter van Natureko Biodisposables, Guido de Gooyer van Van Barneveld Verpakkingen, Peter Schouten van Hima Bioproducts, Tjalling van Looy van Conpax Verpakkingen en KHN.